Կարդում ենք» Ավետիք Իսահակյան նախագծի շրջանակում մենք ուսումնասիրում ենք Ավ. Իսահակյանի ստեղծագործությունները խմբային աշխատանքի միջոցով:
Մեր խմբի սովորղներն են
Գրիգոր Զատիկյան
Խաչատրյան Հայկ
Ալբերտ Ամիրաղյան
Յուրիկ Պետրոսյան
Մեր խմբի աշխատանքի թեման է Ավ․ Իսահակյանի նամակները։
Ավ. Իսահակյանի նամակները իրենց մեծագույն մասով, հասցեագրված են
սրտամոտ, սրտացավ մարդկանց, որոնց առաջ նա բաց է արել իր հոգու դարպասները,պատմել ու խոստովանել իր սրտի ու մտքի գաղտնիքները` բաժանորդ դարձնելով իր վշտերին, խնդությանն ու տառապանքներին:
Իսահակյանն մի առիթով ասել է. «Ես մտածելով չեմ գրել նամակներս, այլ գրիչս գնում է անզուսպ, չափած-ձևված բաներ գրելու սովորություն չունիմ» , մանավանդ, երբ այդ նամակները պոետի քնարի լարերին ուժ տվող Շուշաններին են եղել հասցեագրված: Նամակների տողերում է, թաքնված է բանաստեղծի սիրտն ու հոգին: Եվ, իրոք, դրանք մեծապես օգնում են բացահայտելու բանաստեղծի ներաշխարհը փոթորկող պատճառները: Մեծ և հարուստ կյանքով ապրած Իսահակյանի նամակները ճանաչողական նշանակալի արժեքներ են նրա բազմաբովանդակ կյանքի ու գործունեության տարեգրությունն ուսումնասիրողների համար:
Ավ․ Իսահակյանի նամակների ուսումնասիրություն։
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻՆ: 1904, ՄԱՅԻՍԻ 10, ԹԻՖԼԻՍ
Սիրելի Օհաննես. Այսօր Նիկոլից նամակ ստացա, որ գրում է, թե Թիֆլիզում ասելիս են եղել, որ սպանված եմ. – տեսնում ես, որ շա՜տ սուտ լուր է. արդեն Բաքվից ու այդտեղից և ուրիշ տեղերից ինձ հասել են այդ անհամ լուրերը. չգիտեմ` պատճառն ի՞նչ է…
Ես ամսուս 16-17-ին անպատճառ Մոսկվայից դուրս կելնեմ. մի քանի օր կմնամ Բաքու, հունիսի սկզբներին կլինեմ այդտեղ:
Այս տարի եկ մեր կոմերը:
Համբույրներ քեզ և Դերենիկին:
Բարևներով, քո` Ավետիք
ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՍԱՐՅԱՆ, 1925, ՄԱՅԻՍԻ 26, ՎԵՆԵՏԻԿ
Շա˜տ սիրելի Մարտիրոս.
Նամակդ ստացել եմ իր ժամանակին, և ուզածդ իրերի պատվերը տվել եմ, բայց մինչ այսօր փողը չստացա, ուղարկախդ փողը. Պոստան հայտնեցի` նույնպես դեռ չի ստացել: Ի՞նչ է եղել` չգիտեմ: Դու ևս հետաքրքրվիր իմանալու. Գուցե կորել է…
Քո նամակը ստանալուց առաջ քեզ, Երևան, գրել էի արդեն, երևի հիմա ստացել ես:
Չարենցը եկավ, գնաց, և անշնորհքը մի տող չգրեց. Չգիտեմ ու՞ր է հիմա:
Ես լավ եմ, բայց շատ տխուր եմ. Ի՞նչ պիտի լինի օտար երկրում ապրող մարդու կյանքը. ո՛չ այս ենք, ո՛չ այն. քաշ ենք գալիս:
Բարևիր Մոսկվա եղող իմ բարեկամներին: Լսում եմ, որ այս տարի մեր հայրենիքի բերքը գեշ է. Մրսել են ցանքերն ու այգիները. սով չլինի՞, ի սեր աստծու…
Շատ և շատ ջերմ բարևներ մեզնից:
Համբույրներով,
քո՝ Ավետիք
ԱՆՆԱ ՄԱՏԱԿՅԱՆԻՆ: 1905, ԱՊՐԻԼԻ 14, ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԱՊՈԼ
Ես միայն երեկ երեկոյան դարձա Երևանից, էջմիածնից և ստացա քո նամակը, ցավում եմ խորապես, որ վշտացրել եմ քեզ, բայց և ուրախ եմ, որ դրանով շատ բան կպարզվի մեր մեջ. առհասարակ. ես կռվով, զոոով եմ քու բերնից խոստովանքներ լսել. ասա՛, սիրելիս, ասա՛, իմ հոգուս հոգի, ասա՛ ինձ, ինչ որ զգում ես, թող լեզուդ-սիրտդ միայն բաց լինի իմ առաջ. ուրիշների մոտ կեղծիր, ստիր, բայց իմ առաջ եղիր ծով՝ բացարձակ. աշխարհում ես եմ «ես հարկավոր, ուրիշ մարդիկ դատարկ բաներ են. ամենից աոաջ ես, հետո՝ ուրիշները:
Ես վաղը երեկո կգամ Թիֆլիզ. այնաես որ շաբաթ օրը կլինեմ այդտեղ, ո՞ւր քեզ տեսնեմ, եկ Дворцовая ул., այդ տեղերը, դումայի մոտերը, Սակաձեի կաֆեի մոտերը, թե չէ կուգամ քեզ մոտ, այդտեղ կպարզվինք, կբացատրվինք, և Քրիստոսի հարության հետ հարություն կառնի և մեր սերը. ես հավատում եմ դրան:
Քո՝ Ավետիք
14 ապրիլի, 1905 Ալեքսանդրապոլ